در یک اتفاق غافلگیرکننده، چشمانداز رسانهای ایران شاهد تغییر قابل توجهی بود، زمانی که پلتفرم پخش آنلاین نماوا در روز جمعه، ۹ خرداد ۱۴۰۴، توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مسدود شد.
در کنار این، توقیف سریال سووشان، که برگرفته از رمان مشهور سیمین دانشور بود، به دلیل آنچه مقامات عدم مجوز قانونی مینامیدند، اجرا شد. این یک لحظه تاریخی است، زیرا این اولین بار است که یک پلتفرم داخلی به دلیل پخش یک سریال با ممنوعیت مواجه میشود و نشانگر دوران جدیدی در نحوه تنظیم محتوای فرهنگی در شبکههای تلویزیونی ایران است.
جزئیات اقدام و توجیهات برای توقیف سریال سووشان
گزارشهای خبرگزاری میزان، رسانه رسمی قوه قضائیه، نشان میدهد که سازمان تنظیم مقررات سریال سووشون را نقض مقررات عنوان کرده و اظهار داشته است که آنها قبلا برای پخش آن مجوزی ندادهاند. منابع نزدیک به این موضوع میگویند که بحثهایی در مورد سانسور این سریال قبل از پخش آن وجود داشته است، اما این پیشنهاد در نهایت توسط این سارمان رد شده است. این تصمیم برای بسیاری از بینندگان و طرفداران ادبیات و سینما که مشتاقانه منتظر این اقتباس بودند، ناامیدکننده است.
رمان سووشون نوشته سیمین دانشور، سنگ بنای ادبیات معاصر ایران است و به عنوان یکی از رمانهای کلاسیک فارسی مورد ستایش قرار میگیرد. این رمان که اولین بار در دهه ۱۹۶۰ منتشر شد، این امتیاز را دارد که اولین رمان بلند فارسی نوشته یک زن است و تصویری غنی و ظریف از جامعه ایران در دهه ۱۹۴۰، زمانی که با جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط نیروهای متفقین مشخص میشود، ارائه میدهد.
سریال سووشون به عنوان اولین تلاش برای زنده کردن این اثر ادبی قابل توجه بر روی پرده سینما، جایگاه ویژهای دارد. داستان زری را دنبال میکند، زنی تحصیلکرده که در عین پایبندی به برخی ارزشهای سنتی، از یک تماشاگر منفعل به یک فعال پرشور تبدیل میشود و در میان آشفتگیهای اجتماعی و سیاسی دوران خود، به مقابله میپردازد.
این روایت که حول محور یک دیدگاه زنانه شکل گرفته، جسورانه با هنجارهای مردسالارانه جامعه مقابله میکند و دریچهای تازه به تاریخ معاصر ایران از دریچه نگاه یک زن ارائه میدهد. مضامین غنی رمان و حساسیت آن به مسائل تاریخی و اجتماعی احتمالا دلیل احتیاط نهادهای نظارتی در مورد اقتباس سینمایی آن است.
در طول چند روز پیش دلیل اصلی توقیف سریال سووشان، وجود صحنههای رقص مرد و زن در سکانس نهایی قسمت اول بود که بیشتر کاربران اذهان کردند، در این صحنه تمامی بازیگران زن از لباسهای پوشیده و دستکش استفاده کردهاند و تمامی تماسهای مرتبط کاملا مجاز بوده است. همچنین، روال تماسهای بازیگران در سینمای ایران در طول سالهای اخیر بهبود یافته و با نظارت و نکات مورد توجه تماسهای جزئی و سطحی صورت میگیرد.
سکوت در برابر توقیف؛ آینده پلتفرمها در ابهام
تا این لحظه، هیچ اظهار نظر رسمی از سوی تیم تولید سووشون یا مدیران نماوا در مورد توقیف سریال و فیلتر شدن پلتفرمشان منتشر نشده است. این سکوت ما را در مورد پیامدهای واقعی این تصمیم و معنای احتمالی آن برای آینده صنعت نمایش خانگی در ایران، به تعجب میاندازد.
فیلتر شدن نماوا، با توجه به نوع محتوایی که ارائه میدهد، لحظهای مهم در این صنعت است و میتواند تأثیرات ماندگاری بر پلتفرمهای پخش آنلاین و تولید محتوای فرهنگی در ایران داشته باشد. این وضعیت، گفتگوهای عمیقتری را در مورد مرزهای آزادی هنری، نظارت قانونی و موانعی که تولیدکنندگان محتوا در کشور با آن مواجه هستند، برانگیخته است.
نماوا، پلتفرم پخش آنلاین ایرانی، در واکنش به اخبار فیلتر شدن خود به دلیل سووشون، بیانیهای صادر کرده است. طبق این بیانیه، این پلتفرم تاکید کرده که سریال «سووشون» با مجوز تولید و هزینه بالا ساخته شده و چندین بار توسط نمایندگان ساترا بازبینی و مورد بازدید کارشناسان این نهاد قرار گرفته است.
نماوا اعلام کرده که سریال سووشون به دلیل طولانی شدن روند اصلاحات ساترا، عرضه آن به تعلیق افتاده بود و اکنون پس از عرضه نیز با محدودیتهایی مواجه شده است. این پلتفرم با وجود اینکه به گفته خود تمام تعهداتش را عمل کرده و حدود ۲۰ دقیقه از سریال را حذف کرده، همچنان به خاطر اختلاف سلیقه فقط بر سر ۶۲ ثانیه گرفتار محدودیتهاست.
نماوا ابراز امیدواری کرده که با یاری خداوند و حمایت مخاطبان، این اتفاق سخت را پشت سر خواهد گذاشت و به زودی شاهد ادامه عرضه سریال خواهند بود. در نهایت، نماوا به مخاطبان وفادار خود قول داده است که اگر ظرف روزهای آینده مشکلات برطرف نشد، هزینه اشتراک تمام افرادی که در دو روز گذشته و به خاطر سووشون اشتراک خریداری کردهاند، بازگردانده خواهد شد.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __