در عصر پرشتاب کنونی، گاه کوچک‌ترین علائم می‌توانند حاوی مهم‌ترین هشدارها باشند. تجربه اخیر دکتر آماندا فالکنر، روانپزشک مشاور اهل نیوزیلند، مصداقی بارز از نقش حائز اهمیتی است که فناوری‌های پوشیدنی نظیر اپل واچ می‌توانند در حفظ سلامت افراد ایفا کند.
این ابزارها نه صرفا به عنوان وسیله‌ای برای سنجش تناسب اندام یا شمارش گام‌ها، بلکه به مثابه یک دستیار هوشمند سلامت عمل نموده و قادرند بیماری‌های پیشرونده را به صورت خاموش و پیش از بروز عواقب جبران‌ناپذیر، شناسایی کنند. شایان ذکر است که ماجرای نجات روان پزشک توسط اپل واچ، اخیرا مورد توجه و پوشش گسترده‌ای از سوی رسانه‌های خبری قرار گرفته است.
زمان حیاتی نجات روان پزشک توسط اپل واچ
فالکنر، با وجود داشتن پیش زمینه پزشکی و روان درمانی، در ابتدا هشدارهای پی در پی اپل واچ ۱۰ خود را نادیده گرفت. این ساعت هوشمند به او اعلام کرده بود که نرخ ضربان قلب در حال استراحت او به طرز غیر عادی بالا رفته و به حدود ۹۰ ضربه در دقیقه رسیده است؛ عددی که برای او، که به‌طور معمول ضربان استراحتی‌اش حدود ۵۵ بود، غیر عادی محسوب می‌شد.
او با توجه به فشار کاری بالا (در حال مشاوره به بیش از ۶۰ بیمار) و فعالیت‌های بدنی اخیر خود در سفر به استرالیا، این علائم را به خستگی یا اختلالات فنی دستگاه نسبت داد. اما ویژگی نسبتا جدید اپل با عنوان شاخص‌های حیاتی، که داده‌های زیستی شبانه را تحلیل کرده و در صورت مشاهده ناهنجاری هشدار می‌دهد، بی وقفه به او اخطار می‌داد؛ هشدارهایی که دیگر نمی‌شد آن‌ها را نادیده گرفت.
ورود به مرحله بحرانی و تشخیص سریع سرطان خون
در نهایت، فالکنر تصمیم گرفت به پزشک عمومی خود مراجعه کند؛ تصمیمی که احتمالا جان او را نجات داد. پس از معاینه اولیه، بلافاصله به اورژانس بیمارستانی در شهر هاستینگز منتقل شد. مجموعه‌ای از آزمایش‌ها، در همان ساعات ابتدایی، منجر به تشخیص بیماری نادری به نام لوسمی میلوئید حاد شد.
AML نوعی سرطان مهاجم خون است که به سرعت در بدن پخش می‌شود و در صورت عدم درمان می‌تواند در عرض چند هفته به مرگ بیمار منجر شود. این بیماری اغلب در کودکان و سالمندان شایع است و نرخ بروز آن در بزرگسالان حدود ۴ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است؛ بیماری نادری که به خودی خود شناسایی آن را دشوارتر می‌کند.
اما در عین حال، اگر در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، درمان آن با شیمی درمانی موفقیت‌آمیز است و بیماران می‌توانند وارد مرحله بهبودی شوند. با این حال، برای درمان کامل، در بسیاری از موارد نیاز به پیوند مغز استخوان وجود دارد؛ فرآیندی که در دستور درمان فالکنر نیز قرار گرفته است.
وقتی ساعت هوشمند پزشک می‌شود
تجربه فالکنر تنها یکی از ده‌ها نمونه‌ای است که نشان می‌دهد اپل واچ می‌تواند نقشی فراتر از ردیاب فعالیت‌های روزمره داشته باشد. پیش‌تر نیز موارد متعددی از کشف زود هنگام فیبریلاسیون دهلیزی، ایست قلبی توسط این دستگاه گزارش شده بود. به عنوان مثال، نیراو گوندیا، نویسنده حوزه تکنولوژی، در سال ۲۰۲۳ پس از نجات از ایست قلبی در سن ۳۳ سالگی، از اپل واچ برای پایش مستمر وضعیت سلامتی خود بهره برد و آن را به ابزار اصلی باز توانی خود تبدیل کرد.
ساعت‌های هوشمند اپل، اگرچه تجهیزات پزشکی کلاس A محسوب نمی‌شوند، اما با جمع آوری پیوسته داده‌های زیستی مانند ضربان قلب، ریتم قلب، سطح اکسیژن خون، الگوهای خواب و تحرک، می‌توانند نشانه‌های غیرعادی را با دقتی چشمگیر شناسایی کنند. مهم‌تر از همه، آن‌ها در پیوستگی داده‌ها قدرت می‌یابند؛ یعنی تغییرات جزئی را در گذر زمان دنبال کرده و از میان آن‌ها الگوهای هشدار دهنده استخراج می‌کنند؛ قابلیتی که حتی پزشکان در معاینات دوره‌ای به سختی می‌توانند ارائه دهند.
محدوده توانایی‌ها و آینده‌ای روشن‌تر
البته باید توجه داشت که اپل واچ، با وجود مزایای چشم گیرش، جایگزین تشخیص تخصصی پزشکی نیست. اپل نیز همواره در تبلیغات خود بر این نکته تاکید کرده است. با این حال، کاربرد این ابزارها در حوزه پیش تشخیص یا مراقبت پیشگیرانه در حال گسترش است و آینده‌ای را نوید می‌دهد که در آن، سلامت فردی از یک فرایند واکنشی به رویکردی پیشنگرانه تبدیل می‌شود.
ویژگی‌های پیشرفته‌ای نظیر تشخیص AFib، اعلان سقوط، پایش اکسیژن خون و اکنون احتمالا پایش فشار خون در مدل‌های آینده، افق‌های جدیدی را در حوزه سلامت دیجیتال گشوده‌اند. رقابت شرکت‌هایی مانند سامسونگ با گلکسی واچ که از فناوری تحلیل پالس برای تخمین فشار خون بهره می‌برد، نشان می‌دهد که این مسیر، آینده‌ای پرشتاب و پرپتانسیل در پیش دارد.
در نهایت، داستان دکتر فالکنر صرفا حکایتی از فناوری نیست؛ بلکه یادآور ارزش توجه به بدن است. این که حتی پزشکان، با همه دانش تخصصی خود، گاه در برابر نشانه‌هایی که در بدنشان پدیدار می‌شود، بی‌تفاوت می‌مانند و اینکه چگونه یک ابزار بیرونی، بی ادعا و بدون قضاوت، می‌تواند صدایی باشد که جان انسان را نجات دهد.
اگرچه اپل واچ یک پزشک نیست، اما می‌تواند یادآور این باشد که وقت آن رسیده به صدای درونی بدن مان گوش بسپاریم؛ گاهی این صدا نه از درون، بلکه از مچ دست مان شنیده می‌شود.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __
