گاهی اوقات اعضای بدن سر جای خودشون نیستن!
بدن ما مثل یه خونه مرتبه! اعضای بدن معمولا یه جای مخصوص دارن و سرِ جای خودشون قرار میگیرن. این موضوع به دکترها برای تشخیص بیماری خیلی کمک میکنه. مثلا کسی که آپاندیسش یا کیسه صفراش سنگ سازه، دقیقا میدونه کجاش درد میکنه.
حالا بعضی وقتا هم ممکنه اعضای بدن یه جاهای غیرمنتظره باشن. یکی از عجیب‌ترین این اتفاقا، دکستروکاردی هست. تو شرایط عادی، قلب کمی سمت چپه (که بهش میگن لِوُوکاردی)، ولی تو دکستروکاردی، قلب برعکسه و سمت راست قرار داره. این اتفاق خیلی نادر هست و از هر ۱۲ هزار نفر، فقط یک نفر بهش دچار میشه.
اگه کسی فقط همین مشکل رو داشته باشه و چیز دیگه ای تو بدنش جابه جا نشده باشه، زندگی کاملا عادی‌ای داره و تنها فرقش اینه که موقع نوار قلب گرفتن، یه نتیجه خاص دیده میشه.
تو بعضی آدما، همه اعضای شکم و قفسه سینه برعکسه! به این وضعیت، سیتوس اینورسوس توتالیس میگن. خواننده‌های معروف دنیی اسموند و انریکه ایگلسیاس و بازیگر کاترین اوهارا، این شرایط رو دارن. حتی آپاندیس دنی اسموند رو اشتباه تشخیص دادن چون دردش سمت چپ بوده، در حالی که معمولا درد آپاندیس تو سمت راست احساس میشه.
این مورد هم خیلی نادر هست و از هر ۱۰ هزار نفر، یک نفر رو گرفتار میکنه و بیشتر تو آقایون دیده میشه. یه حالت دیگه‌م هست به اسم سیتوس اینورسوس که فقط قلب و ریه برعکسن.
تا حالا بیشتر از ۱۰۰ تا ژن شناسایی شدن که تو تعیین جای درست اعضای بدن نقش دارن. سیتوس اینورسوس وقتیه که پدر و مادر هر دو، یه ژن معیوب رو به بچه‌شون منتقل کنن.
آدمایی که این شرایط رو دارن ممکنه اصلا متوجه نشن، مخصوصا اگه سالم باشن. حتی گزارش‌هایی از افرادی هست که عمر خیلی طولانی کردن و بعد از مرگ تازه فهمیدن این مشکل رو داشتن.
تو موارد بسیار نادر، ممکنه تو دکستروکاردی و سیتوس اینورسوس توتالیس، قلب و ریه دوباره برعکس بشن و به جای “عادی” که سمت چپه، برن سمت راست.
تنها زمانی که این شرایط روی طول عمر تاثیر میذاره، اینه که مشکلات قلبی دیگه‌ای هم وجود داشته باشه.
یه عضو سرسخت هم داریم که عادت داره جای عجیب و غریبی دربیاره: دندون! چند مورد وجود داشته که دندون تو دماغ رشد کرده و باعث خونریزی و عفونت شده.
حتی مواردی بوده که دندون تو حفره چشم پیدا شده که اگه محکم به استخوان چسبیده باشه، درآوردنش خیلی سخته.
گاهی اوقات هم به خاطر مشکلات ساختاری، بعضی از اعضای بدن سر جای خودشون نیستن.
تو بیرون زدگی (hernia) ممکنه اندام‌های شکم برن تو قفسه سینه یا اصلا خارج از حاون (cavity) اصلی خودشون قرار بگیرن.
تو یه پرده عضلانی به اسم دیافراگم که به نفس کشیدن کمک میکنه، سوراخ‌های طبیعی وجود داره که اجازه عبور به رگ‌های خونی و مری (oesophagus) رو میدن. دیافراگم همچنین اندام های قفسه سینه رو تو قفسه سینه و اندام‌های شکم رو تو شکم نگه میداره.
اما تو بعضی موارد، این سوراخ‌ها ممکنه ضعیف بشن، یا فشار زیاد (سرفه کردن، عطسه کردن یا زور زدن) می‌تونه باعث بشه چیزهایی از اونجا رد بشن.
کبد، بخشی از روده کوچک و روده بزرگ ممکنه برن تو قفسه سینه.
مورد خیلی رایج‌تر اینه که بخشی از معده از طریق سوراخ مری بیرون بزنه. این بیرون زدگی مری (hiatus hernia) خیلی شایع هستش، طوریکه از هر چهار نفر، یک نفر تا سن ۴۰ سالگی بهش دچار میشه. این عدد تو افراد بالای ۵۰ سال به ۵۵ تا ۶۰ درصد می‌رسه، اما خیلی‌ها هیچ علائمی ندارن.
بیرون زدگی مری تو زن‌ها و آدم‌های چاق بیشتر دیده میشه.
یکی از انواع این بیرون زدگی‌های مری می‌تونه خطرناک باشه: بیرون زدگی مری پاراازوفاژئال (paraesophageal hernia) می‌تونه معده رو خفه کنه و جلوی خونرسانی حیاتی رو بگیره. این نوع بیرون زدگی نیاز به جراحی اورژانسی داره.
یه نوع دیگه از بیرون زدگی‌ها، بیرون زدگی کشاله ران (inguinal hernia) هستش. تو این وضعیت، تکه‌هایی از روده می‌تونن مستقیما از طریق سوراخ اون وارد کانال کشاله ران تو قسمت پایین شکم بشن و احتمالا به کشاله ران برسن.
بیرون زدگی کشاله ران تو مردها شایع‌تره، طوریکه احتمال اینکه تو طول عمرشون بهش دچار شن ۲۷ درصده، در حالی که این احتمال برای زن‌ها ۳ درصده.
تو بعضی موارد، بیرون زدگی خیلی بزرگ می‌تونه تا زانو پایین بیاد. یه نوع دیگه از بیرون زدگی کشاله ران می‌تونه به جای اینکه از سوراخ طبیعی رد بشه، از دیواره کانال بیرون بزنه. این نوع بیرون زدگی نادرتره و بیشتر تو مردهای مسن دیده میشه.
اندام‌های دیگه هم می‌تونن به خاطر افتادگی (prolapse) سر جای خودشون نباشن، مخصوصا تو زن‌ها که رحم می‌تونه تو واژن بیفته. تو شدیدترین حالت، رحم می‌تونه از واژن بیرون بزنه. این می‌تونه تو بارداری و زایمان اتفاق بیفته و ریسک زیادی داره.
عوامل خطر برای افتادگی رحم شامل زایمان‌های طبیعی زیاد، اضافه وزن، یبوست مزمن و سن بالا هستن.
با اینکه به نظر میاد ناخوشاینده باشه که اندام‌ها و ساختارها سر جای خودشون نباشن، اما توانایی ما برای تشخیص و درمان خیلی از این شرایط، کیفیت زندگی خیلی از کسایی که ازشون رنج می‌برن رو بهتر کرده.
