به مناسبت سی و پنجمین سالگرد فعالیت تلسکوپ فضایی هابل، تصویری تماشایی از یکی از دیدنی‌ترین کهکشان‌های آسمان زمین منتشر شد. کهکشان کلاه مکزیکی (M104)، که در فاصله ۳۱ میلیون سال نوری از ما و در جهت صورت فلکی سنبله واقع شده است، یک کهکشان منحصر به فرد به شمار می‌رود. جهت‌گیری خاص این کهکشان در فضا، ظاهری غیرمعمول به آن بخشیده است؛ به گونه‌ای که از دید ما، همچون یک دیسک درخشان با مرکزی نورانی در آسمان نمایان می‌شود.
کهکشان کلاه مکزیکی در دسته‌بندی کهکشان‌های عجیب و غریب قرار می‌گیرد؛ زیرا ویژگی‌های متمایزی از هر دو نوع کهکشان مارپیچی بسیار منظم و کهکشان بیضوی پراکنده‌تر را در خود جای داده است. به همین دلیل، نمی‌توان آن را به طور قطعی در هیچ یک از این دو دسته قرار داد و در واقع، ترکیبی از این دو نوع کهکشان به نظر می‌رسد.
جزئیات ویژه کهکشان کلاه مکزیکی
آنچه کهکشان کلاه مکزیکی را از سایر کهکشان‌ها متمایز می‌کند، مجموعه‌ای از نوارهای غباری ضخیم است که در صفحه کهکشانی و در امتداد لبه بیرونی آن قرار گرفته‌اند. این نوارها، ظاهری شبیه به لبه یک کلاه بسیار شیک به این کهکشان بخشیده‌اند.
این کهکشان برای نخستین بار در سال ۲۰۰۳ توسط تلسکوپ فضایی هابل مورد رصد قرار گرفت و از آن زمان تاکنون، این تصویر به یکی از محبوب‌ترین تصاویر ثبت شده توسط این تلسکوپ تبدیل شده است. اکنون، با استفاده از تکنیک‌های پردازش جدید، این تصویر مجددا پردازش شده و جزئیات پیچیده‌تر درون کهکشان و همچنین ستارگان کم‌نور پس‌زمینه را به شکل واضح‌تری آشکار ساخته است.
با وجود درخشندگی و تراکم بالای ستارگان در کهکشان کلاه مکزیکی، این کهکشان از نظر میزان تشکیل ستارگان فعال نیست و تخمین زده می‌شود که سالانه تنها به اندازه یک خورشید، ستاره جدید در آن متولد شود. این کهکشان اندکی بزرگتر از کهکشان راه شیری است و مطالعه آن به دلیل جهت‌گیری تقریبا لبه‌ای و مرکز بسیار درخشان آن، با چالش‌هایی روبرو است.
مشاهدات انجام شده توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) در طیف مادون قرمز میانی، وجود توده‌های غباری برجسته در اطراف لبه بیرونی کهکشان کلاه مکزیکی و همچنین یک مرکز روشن با یک سیاهچاله بسیار پرجرم فعال را نشان می‌دهد که جرم آن حدود ۹ میلیارد برابر جرم خورشید تخمین زده می‌شود.
نوارهای غباری که در اطراف بازوهای بیرونی کهکشان قرار دارند، بخشی از ساختار مارپیچی آن را تشکیل می‌دهند. در مقابل، برآمدگی درخشان در مرکز کهکشان کلاه مکزیکی، با ویژگی‌های یک کهکشان بیضوی سازگارتر است.
صرف نظر از طبقه‌بندی دقیق آن، ظاهر منحصر به فرد کهکشان کلاه مکزیکی، آن را به یکی از اجرام آسمانی مورد علاقه ستاره‌شناسان حرفه‌ای و آماتور تبدیل کرده است و تماشای آن، تجربه‌ای لذت‌بخش و شگفت‌انگیز به شمار می‌رود.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __
