آیا سنگهای فلزی تودهای در عمیقترین و تاریکترین نقاط اقیانوس میتوانند در غیاب نور خورشید اکسیژن تولید کنند؟ این پدیده که به کشف اکسیژن تاریک معروف است، میتواند نقش مهمی در درک فرآیندهای شیمیایی اعماق دریا داشته باشد. برخی از دانشمندان بر این باورند، اما گروهی دیگر این ادعا را به چالش کشیدهاند که آنچه بهعنوان اکسیژن تاریک شناخته میشود، در اعماق تاریک بستر دریا تولید میگردد.
دانشمندان اظهار داشتهاند که این گرهها، که اندازهای مشابه سیبزمینی دارند، قادرند جریان الکتریکی کافی برای شکستن مولکولهای آب دریا به هیدروژن و اکسیژن تولید کنند؛ فرآیندی که تحت عنوان الکترولیز شناخته میشود.
بحثهای سنگین کشف اکسیژن تاریک در اعماق اقیانوس
این کشف، دیدگاه سنتی را به چالش میکشد که حیات تنها زمانی ممکن شد که ارگانیسمها حدود ۲.۷ میلیارد سال پیش با استفاده از نور خورشید، از طریق فتوسنتز، اکسیژن تولید میکردند.
انجمن علوم دریایی اسکاتلند در بیانیهای مطبوعاتی همراه با انتشار این تحقیق اعلام کرد که این یافتههای اعماق دریا میتوانند نظریههای مربوط به منشا حیات را مورد بازنگری قرار دهند.
اکوسیستم ظریف
محیط بانان گفتند که وجود اکسیژن تاریک نشان می دهد که اطلاعات کمی در مورد حیات در اعماق اقیانوس وجود دارد و از ادعای آنها حمایت می کنند که استخراج معادن در اعماق دریا خطرات زیست محیطی غیرقابل قبولی دارد.
این سازمان محیط زیست گفت:
Greenpeace مدتهاست برای متوقف کردن استخراج معادن در اعماق دریا در اقیانوس آرام به دلیل آسیبهایی که میتواند به اکوسیستمهای ظریف و عمیق دریا وارد کند، کمپین انجام داده است.
این کشف در منطقه Clarion-Clipperton انجام شد، منطقه زیر آبی وسیعی در اقیانوس آرام بین مکزیک و هاوایی که علاقه روزافزونی به شرکتهای معدن دارد.
گرههای چند فلزی که در چهار کیلومتری (۲.۵ مایل) زیر سطح دریا قرار دارند، حاوی منگنز، نیکل و کبالت است و فلزات مورد استفاده در باتریهای خودروهای الکتریکی و سایر فناوریهای کم کربن هستند.
تحقیقاتی که منجر به کشف اکسیژن تاریک شد تا حدی توسط یک تجارت معدنی کانادایی در اعماق دریا به نام The Metals تامین شد که میخواست تاثیر اکولوژیکی چنین اکتشافی را ارزیابی کند. این سازمان به شدت از مطالعه بومشناس دریایی، اندرو سویتمن و تیمش انتقاد کرده است و آن را با نقصهای روش شناختی مواجه کرده است.
مایکل کلارک، مدیر محیط زیست در شرکت فلزات، به خبرگزاری فرانسه گفت که این یافتهها بهطور منطقی بیشتر به تکنیک علمی ضعیف و علم نامرغوب نسبت داده میشوند تا پدیدهای که تا به حال مشاهده نشده است.
شایعات علمی
یافتههای سویتمن بازتاب گستردهای داشت و باعث شد برخی از دانشمندان در اظهار نظر یا ارزیابی نتایج با احتیاط عمل کنند. از ماه جولای، پنج مقاله پژوهشی دانشگاهی که به بررسی و نقد این یافتهها پرداختهاند، برای داوری و انتشار ارسال شدهاند.
ماتیاس هکل، بیوژئوشیمیدان در مرکز تحقیقات اقیانوسی GEOMAR هلمهولتز در کیل، آلمان، میگوید: او برای مشاهدات و فرضیههای خود دلیل روشنی ارائه نکرد. بسیاری از سوالات پس از انتشار باقی می ماند. بنابراین، اکنون جامعه علمی نیاز به انجام آزمایشهای مشابه و غیره دارد و یا آن را اثبات یا رد می کند.
اولیویه روکسل، محقق ژئوشیمی در ایفرمر، موسسه ملی علوم و فناوری اقیانوس فرانسه، به خبرگزاری فرانسه گفت: مطلقا هیچ اتفاق نظری در مورد این نتایج وجود ندارد.
اولیویه روکسل گفت:
نمونهبرداری از اعماق دریا همیشه یک چالش است و افزود این امکان وجود دارد که اکسیژن کشفشده، حبابهای هوای محبوسشده در ابزار اندازهگیری باشد.
او همچنین در مورد ندولهای اعماق دریا، که حدود دهها میلیون سال قدمت دارند، تردید داشت، که هنوز هم در صورت تمام شدن سریع باتریها، جریان الکتریکی کافی تولید میکنند.
همچنین او پرسید چگونه می توان ظرفیت تولید جریان الکتریکی را در گرهای که خود بسیار کند است حفظ کرد؟ هنگامی که خبرگزاری فرانسه با او تماس گرفت، سویتمن نشان داد که در حال آماده کردن یک پاسخ رسمی است. وی گفت:
این نوع رفت و برگشت ها در مقالات علمی بسیار رایج است و موضوع را جلو می برد.
با ادامه بررسیهای علمی و نقدهای مطرحشده، آینده نظریه کشف اکسیژن تاریک همچنان نامشخص باقی میماند. تحقیقات بیشتر و آزمایشهای دقیقتر میتوانند به روشن شدن صحت این ادعا کمک کنند. در نهایت، این بحث علمی نهتنها به درک بهتر فرآیندهای زیستی اعماق دریا، بلکه به تصمیمگیریهای زیستمحیطی و صنعتی نیز جهت خواهد داد.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __