در گذشته، زمین شاید روزی دارای یک حلقه سیارهای خاص به خود بوده باشد. این حلقه فرضی که از نظر کیهانی مدت زیادی دوام نیاورده، تنها چند ده میلیون سال پایدار بود. اما بهگزارش تحلیلهای انجامشده توسط اندی تامکینز، دانشمند سیارهشناسی از دانشگاه موناش استرالیا، این مدت زمان به اندازهای طولانی بوده که تأثیر قابل توجهی بر رکورد زمینشناسی کره زمین گذاشته است.
تحقیقات جدید درباره حلقه کره زمین
تامکینز و تیم تحقیقاتیاش با بررسی افزایش غیرمعمولی در تعداد برخوردهای شهابسنگها، معروف به سنبله برخورد اردوویسین، به این نتیجه رسیدند که وجود یک حلقه که به آرامی در مدار زمین فرو میریزد، میتواند توضیحی مناسب برای این ناهنجاری باشد. این اکتشاف به اندازه کافی جالب است که توجه زیادی را به خود جلب کند. تامکینز با اشاره به این موضوع گفت: تصور اینکه زمین با حلقهای در اطرافش چه شکلی میشد، برای من بسیار جذاب است.
این تحلیل یک کار علمی قابل توجه است و ممکن است با پیشرفتهای بیشتر، به درک بهتر جنبههای مختلف تاریخ زمین کمک کند. تامکینز توضیح میدهد که در طول میلیونها سال، مواد این حلقه به تدریج به زمین میافتاد و باعث ایجاد موجی در برخورد شهابسنگها میشد که در رکوردهای زمینشناسی مشاهده شده است. همچنین، لایههای سنگهای رسوبی از این دوره حاوی مقادیر زیادی از بقایای شهابسنگها هستند.
در منظومه شمسی، حلقهها به نسبت رایج هستند. سیارههای غولپیکر مانند زحل، اورانوس، نپتون و مشتری دارای حلقههایی هستند و حتی شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مریخ نیز زمانی حلقهای داشته است. این سؤال مطرح میشود که آیا کره زمین در گذشتهای دور میتوانسته حلقهای داشته باشد؟
اگرچه یافتن آثار این حلقه در فضای امروز بسیار دشوار است، اما شواهدی وجود دارد که نشان میدهد در دوره اردویسین، حدود نیم میلیارد سال پیش، برخورد شهابسنگها به طور ناگهانی برای حدود ۴۰ میلیون سال افزایش یافته بود. در این دوره، تعداد زیادی دهانه در فاصله نزدیک به هم پدیدار شدهاند. این خوشهبندی نهتنها در زمان، بلکه در مکان نیز قابل توجه است. تامکینز و تیمش ۲۱ دهانه را که در طول سنبله برخورد به وجود آمدهاند بررسی کردند و دریافتند که همه آنها در عرض ۳۰ درجه از خط استوا واقع شدهاند. این مسأله زمانی که در نظر بگیریم قارههای زمین در دوره اردویسین جزء ابرقاره گندوانا بودند، جالبتر میشود.
این خوشهبندی ممکن است عجیب به نظر برسد، اما شگفتانگیزتر از آن است که بمباران شهابسنگها تنها بر ۳۰ درصد از خشکیها تاثیر گذاشته است. به نظر میرسد که این برخوردها به بخش کوچکی از کره زمین محدود میشده است، تقریبا مانند اینکه مجموعهای از سنگها از نوار باریکی از صخرهها در میانه زمین رها شدهاند.
گزارشات نجوم
تامکینز و همکارانش معتقدند که حدود ۴۶۶ میلیون سال پیش، یک سیارک به سمت جاذبه کره زمین نزدیک شد. این سیارک به اندازهای نزدیک بود که تحت تأثیر نیروهای جزر و مدی از هم جدا شد و از مرزی به نام حد Roche عبور کرد. این حد، ارتفاعی در حدود ۱۵۸۰۰ کیلومتر (تقریبا ۹۸۰۰ مایل) است. سیارکهایی که به این حد نزدیک میشوند، میتوانند به قطعات کوچکتر تقسیم شوند و این زبالهها میتواند به دور زمین بچرخد و در طول زمان تجزیه شود.
این فرضیه با مشاهدات موجود در سایر نقاط منظومه شمسی مطابقت دارد. حلقههای زحل بهسرعت تغییر میکنند و ما در سال ۱۹۹۴ شاهد برخورد دنبالهدار شومیکر-لوی ۹ با مشتری بودیم که گرانش سیاره باعث شد دنبالهدار از هم بپاشد و زبالههای زیادی را به دور سیاره پراکنده کند. بنابراین، احتمال زیادی وجود دارد که کره زمین نیز در گذشته حلقهای داشته باشد که سپس توسط یک سیارک خورده شده است.
علاوه بر خوشهبندی تأثیرات، وجود مواد شهابسنگی زیاد در رسوبات نیز به این فرضیه کمک میکند. همچنین، در اواخر دوره اردویسین، حدود ۴۴۵ میلیون سال پیش، زمین وارد یک دوره یخبندان شدید شد. ممکن است وجود یک حلقه در اطراف کره زمین با انداختن سایهای بر سطح، وضعیت اقلیمی را تشدید کرده باشد. این فرضیه هنوز نیاز به بررسی بیشتر دارد.
تامکینز گفت: مرحله بعدی تحقیق نیاز به مدلسازی عددی دارد. ما در حال حاضر این را در دست اجرا داریم، اما انتظار داریم که دیگر دانشمندان نیز به این حوزه بپردازند. او همچنین اشاره کرد که اگر حلقهای واقعا وجود داشته باشد، میتواند به تغییرات سریع زیستی و اقلیمی در دورههای مختلف تاریخ کره زمین منجر شده باشد.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __