احساس خستگی و کلافگی بعد از یک شب کم خوابی برای بسیاری از ما آشناست، اما در روزهای اخیر، برخی کاربران شبکههای اجتماعی با شرکت در چالشهای بیخوابی، این خستگی را به مرز افراط رساندهاند. یکی از این چالشها، «چالش بدون خواب» نام دارد، که در آن یک یوتیوبر ۱۹ ساله به نام نورم، با هدف شکستن رکورد جهانی، تلاش کرد تا برای مدت طولانی بدون خواب بماند و فعالیت خود را به صورت زنده پخش کرد.
نورم موفق شد رکورد زمان بدون خواب را به ۲۶۴ ساعت و ۲۴ دقیقه برساند، اما این تلاشها نتیجهای جز محرومیت از شبکههای اجتماعی یوتیوب و کیک برای او به همراه نداشت. تلاش او برای شکست رکورد قبلی که توسط رابرت مکدونالد در سال ۱۹۸۶ با مدت ۴۵۳ ساعت ثبت شده بود، به نتیجه نرسید.
مسائل مهم نسبت به عواقب کم خوابی
از سال ۱۹۹۷، به دلیل مسائل ایمنی، رکوردهای جهانی گینس در زمینه طولانیترین مدت بدون خواب، دیگر ثبت نمیشود و این تصمیم کاملاً منطقی است. خواب نقش بسیار مهمی در سلامت ما دارد و کمبود خواب میتواند به مشکلات جدی منجر شود. بزرگسالان باید تلاش کنند تا هر شب بیش از هفت ساعت خواب مناسب داشته باشند. بی خوابی به طور مزمن میتواند خطر ابتلا به بیماریهایی همچون افسردگی، دیابت، چاقی، حملات قلبی، فشار خون بالا و سکته را افزایش دهد.
خواب برای عملکرد بهینه بدن ضروری است و به سیستمهای مختلف بدن این امکان را میدهد تا استراحت کرده و بر فرآیندهای ترمیم و بازیابی تمرکز کنند. در مراحل اولیه خواب، سیستم عصبی پاراسمپاتیک که مسئول استراحت و هضم است، فعال میشود و باعث کاهش ضربان قلب و فشار خون میشود. در مرحله نهایی خواب، یعنی مرحله REM، فعالیت قلب افزایش مییابد و حرکات چشمها آغاز میشود. این مرحله برای عملکردهای شناختی مانند یادگیری، خلاقیت و حافظه بسیار حیاتی است. مصرف الکل یا کافئین پیش از خواب میتواند به شدت بر این چرخه خواب تاثیر بگذارد.
عواقب کم خوابی میتواند به صورت حاد یا مزمن بروز کند. محرومیت حاد از خواب ممکن است در مدت زمان کوتاهی، مثلاً یک یا دو روز، اتفاق بیفتد. اما حتی یک شب بیخوابی میتواند منجر به اختلالات عملکردی شود که مشابه اثرات ناشی از رانندگی تحت تاثیر الکل است. علائم کمخوابی حاد شامل پف کردن زیر چشمها، تیرگی، تحریکپذیری، زوال شناختی، مهمغزی و میل شدید به غذا است.
در روز دوم بی خوابی، شدت علائم افزایش مییابد و تغییرات رفتاری و کاهش عملکردهای شناختی مشاهده میشود. بدن به شدت نیاز به خواب پیدا میکند و این نیاز باعث بروز «خوابهای ریز» میشود، که چرتهای کوتاه و غیرارادی هستند. علاوه بر این، نیاز به غذا و التهابهای سیستمیک افزایش یافته و این موضوع فرد را به بیماریهای مختلف مستعد میکند.
در سومین روز کم خوابی، ممکن است فرد میل شدیدی به خواب داشته باشد، خوابهای کوتاهمدت طولانیتری را تجربه کند، دچار مسخ شخصیت یا احساس جدایی از واقعیت شود و حتی توهمات را تجربه کند. در روز چهارم بیخوابی، تمامی علائم به شدت بدتر شده و ممکن است به روانپریشی بیخوابی منجر شود، جایی که فرد قادر به تفسیر واقعیت نبوده و دچار میل دردناکی به خواب میشود.
مدت زمان لازم برای بهبودی از کمخوابی میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد. در حالی که برخی ممکن است با یک خواب کامل در طول شب بهبود یابند، دیگران ممکن است به چندین روز یا حتی هفتهها زمان نیاز داشته باشند. مطالعات نشان دادهاند که خواب بازیابی اغلب قادر به معکوس کردن تغییرات متابولیکی ناشی از کمخوابی، مانند افزایش وزن و کاهش حساسیت به انسولین، نمیباشد.
افراد شاغل در شیفتهای شبانه معمولاً با بی خوابی هستند. این افراد معمولاً بین یک تا چهار ساعت کمتر از افرادی که در ساعات روز فعالیت میکنند، میخوابند و این کمبود خواب میتواند خطر مرگ زودهنگام را افزایش دهد. در حقیقت، بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که خواب ناکافی با افزایش خطر مرگ مرتبط است، در حالی که خواب زیاد نیز میتواند خطرات مشابهی داشته باشد.
به طور کلی، برای حفظ سلامتی بهتر است از چالشهای کم خوابی در رسانههای اجتماعی دوری کنید و به جای آن بهداشت خواب مناسبی را رعایت کنید. هدف باید این باشد که بین هفت تا نه ساعت خواب با کیفیت را در طول شب تجربه کنید، چرا که بدن شما برای این کار از شما قدردانی خواهد کرد.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __