با افزایش نگرانی‌ها درباره اثرات مضر مصرف بیش از حد قند، بسیاری از افراد به شیرین کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام روی آروده‌اند. شیرین کننده مصنوعی آسپارتام ۱۸۰ تا ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از قند است که سال‌هاست در هزاران نوع محصول غذایی، نوشیدنی و حتی دارو یافت می‌شود. اما آیا اینن جایگزین کم کالری واقعا بی خطر است یا تهدیدی پنهان برای سلامت ما محسوب می‌شود؟
دوگانه مزایا و مخاطرات
آسپارتام به دلیل کالری نزدیک به صفر و طعم مشابه با قند، به ویژه در رژیم‌های کاهش وزن و کنترل دیابت نوع ۲ محبوب شده است. این ترکیب قند خون را افزایش نمی‌دهد و در نگاه نخست، راهکاری مناسب برای کاهش وزن و کنترل بیماری‌های متابولیک به نظر می‌رسد.
اما یافته‌های جدید تصویری پیچیده‌تر ترسیم می‌کنند. مطالعاتی نشان داده‌اند که مصرف مداوم آسپارتام ممکن است با سندرم متابولیک،افزایش اشتها و حتی چاقی ارتباط داشته باشد؛ یعنی تاثیری معکوس بر هدف اصلی این شیرین کننده. علاوه بر این، نتایج برخی پژوهش‌ها، از جمله ارزیابی سال ۲۰۲۳ آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC)، احتمال پیوند بین آسپارتام و سرطان را مطرح کرده‌اند؛ گرچه این طبقه بندی هنوز در سطح احتمال باقی مانده و شواهد قطعی در دست نیست.
سلامت عصبی و گوارش در معرض خطر؟
از دیگر نگرانی‌ها، تاثیر آسپارتام بر عملکرد مغز و سلامت عصبی است. برخی تحقیقات، ارتباط میان مصرف زیاد آن و بروز سردرد، اظطراب، بی خوابی و حتی بیماری‌های عصبی مانند سکته و زوال عقل را بررسی کرده‌اند. افراد مبتلا به فنیل کنتونوری (PKU) به طور خاص در معرض خطر هستند، زیرا نمی‌توانند یکی از ترکیبات اصلی آسپارتام را به درستی متابولیزه کنند.
همچنین، پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد آسپارتام ممکن است تعادل میکربیوم روده را بر هم بزند؛ موضوعی که با ایمنی بدن، سلامت روان و هضم ارتباطی تنگاتنگ دارد.
اگر چه سازمان‌های بهداشتی مانند EFSA و FDA مصرف آسپارتام را در ممحدوده مجاز ایمن می‌دانند، شواهد روبه رشد نشان می‌دهد که مصرف طولانی مدت آن می‌تواند پیامدهای نامطلوبی داشته باشد. توصیه کارشناسان امروزی، نه جایگزینی کامل قند با شیرین کننده‌های مصنوعی، بلکه کاهش کلیی ذائقه شیرین و حرکت به شوی رژیم‌های غذایی متعادل و طبیعی‌تر است.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __
