در حالی که هنوز ابهامات و بحثهای متعددی پیرامون اثرات سلامتی شیرین کننده مصنوعی وجود دارد، یافتههای یک مطالعه جدید، دریچهای غیرمنتظره به کاربرد بالقوه آنها گشوده است. بر اساس این پژوهش، به نظر میرسد که این ترکیبات شیمیایی میتوانند به عنوان یک سلاح شگفتانگیز در مقابله با چالش رو به رشد مقاومت آنتیبیوتیکی عمل کنند.
تیمی از محققان دانشگاه برونل در بریتانیا، با انجام آزمایشهای دقیق و کنترلشده در محیط آزمایشگاه، به بررسی چگونگی تعامل ساخارین، یکی از رایجترین شیرینکنندههای مصنوعی، با انواع مختلف باکتریها پرداختند. با توجه به دانش موجود مبنی بر تأثیر مواد شیمیایی بر باکتریهای موجود در روده، از جمله باکتریهای ضروری برای سلامت انسان، این محققان بر آن بودند تا این تعاملات را از نزدیک مورد مطالعه قرار دهند.
نتایج تحقیقات مهم درباره شیرین کننده مصنوعی
نتایج حاصل از این تحقیقات، از منظر نابودی باکتریها، بسیار قابل توجه بود. یافتهها نشان داد که ساخارین به طور جدی ساختار چندین سویه مختلف باکتری را مختل کرده و از رشد و تکثیر آنها جلوگیری میکند.
دکتر رونان مک کارتی، میکروبیولوژیست دانشگاه برونل و سرپرست این تیم تحقیقاتی، در این باره اظهار داشت:
«ما یک عامل ضد میکروبی جدید به نام ساخارین شناسایی کردهایم. ساخارین با تخریب دیوارههای سلولی باکتریهای بیماریزا، منجر به تغییر شکل و در نهایت ترکیدن آنها شده و بدین ترتیب باکتریها را از بین میبرد.»
نکته حائز اهمیت در این کشف آن است که آسیب وارد شده توسط ساخارین به باکتریها، راه را برای نفوذ آنتیبیوتیکها هموارتر میسازد و به آنها اجازه میدهد تا بر مکانیسمهای مقاومتی باکتریها غلبه کنند.
این گروه تحقیقاتی، اثرات ساخارین را بر تعدادی از باکتریهای خطرناک و مقاوم به دارو، از جمله استافیلوکوکوس اورئوس (عامل عفونتهای پوستی و خونی) و اشریشیا کلی (عامل عفونتهای دستگاه ادراری و گوارشی)، مورد آزمایش قرار دادند. اگرچه میزان اثربخشی این ترکیب در برابر انواع مختلف باکتریها متفاوت بود، اما نتایج اولیه بسیار امیدوارکننده به نظر میرسند و نشان میدهند که ساخارین، با اعمال تغییراتی، میتواند در مقابله با طیف وسیعی از گونههای باکتریایی مؤثر واقع شود.
در ادامه آزمایشها برای بررسی دقیقتر ویژگیهای ساخارین، محققان موفق به ساخت نوعی پانسمان جراحی حاوی این شیرین کننده مصنوعی شدند. آزمایشهای انجام شده در محیط آزمایشگاه بر روی پوست خوک نشان داد که این پانسمان در کاهش سطح باکتریها، عملکردی به مراتب بهتر از پانسمانهای زخم استاندارد مانند پانسمانهای نقره از خود نشان میدهد. به این ترتیب، به نظر میرسد که ساخارین میتواند به عنوان یک ابرقهرمان در مبارزه با عوامل بیماریزا ظاهر شود.
دکتر مک کارتی با ابراز هیجان نسبت به این یافتهها گفت:
«این موضوع بسیار هیجانانگیز است. به طور معمول، تولید یک آنتیبیوتیک جدید میلیاردها دلار هزینه و دههها زمان میبرد. اما در اینجا ما ترکیبی را در اختیار داریم که در حال حاضر به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد و نه تنها باکتریهای مقاوم به دارو را از بین میبرد، بلکه آنتیبیوتیکهای موجود را نیز مؤثرتر میکند.»
وی افزود:
«ما به شدت نیازمند داروهای جدید برای درمان عفونتهای مقاوم هستیم و ساخارین میتواند یک رویکرد درمانی نوآورانه با پتانسیلهای هیجانانگیز باشد.»
آمار و ارقام مربوط به مقاومت آنتیبیوتیکی به شدت نگرانکننده است. باکتریهایی که به گونهای تکامل یافتهاند که در برابر بهترین داروهای موجود مقاوم شدهاند، در حال افزایش هستند و هر ساله تعداد بیشتری از مرگ و میرها را به خود اختصاص میدهند به طوری که آمار سالانه مرگ و میر ناشی از این معضل، اکنون به میلیونها نفر رسیده است.
اگرچه تلاشهایی برای مقابله با تهدید این ابر میکروبها در حال انجام است از جمله کشف نقاط ضعف جدید در آنها که میتوان از آنها برای نابودی باکتریهای مقاوم به دارو استفاده کرد اما نگرانی فزایندهای وجود دارد مبنی بر اینکه این باکتریها در این مسابقه تسلیحاتی در حال پیشی گرفتن هستند.
با وجود اینکه این تحقیقات در مراحل اولیه قرار دارد، اما ساخارین میتواند کمک شایانی در جبران عقبماندگی در این نبرد باشد. با این حال، پیش از هرگونه نتیجهگیری قطعی، لازم است تا عملکرد آن در درمانهای بالینی به طور کامل مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین، در نظر گرفتن طیف کامل اثراتی که شیرینکنندههای مصنوعی میتوانند بر بدن داشته باشند که ممکن است همگی مثبت نباشند از اهمیت ویژهای برخوردار است.
دکتر مک کارتی در پایان تأکید کرد:
«مقاومت آنتیبیوتیکی یکی از تهدیدهای اصلی برای پزشکی مدرن به شمار میرود. روشهای درمانی رایجی مانند کشیدن دندان و درمان سرطان اغلب برای پیشگیری یا درمان عفونتها به آنتیبیوتیکها متکی هستند. اما پزشکان به طور فزایندهای با مواردی روبرو میشوند که این داروها دیگر کارایی ندارند.»
این یافتههای اولیه، بارقهای از امید را در مبارزه با معضل رو به افزایش مقاومت آنتیبیوتیکی ایجاد کرده است و پتانسیل استفاده از یک ترکیب آشنا و در دسترس را در نقشی کاملا جدید به نمایش میگذارد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک کامل مکانیسم عمل ساخارین و ارزیابی ایمنی و اثربخشی آن در محیطهای بالینی ضروری به نظر میرسد.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __