تاریخچه شرکت تویوتا؛ غول خودروسازی جهان
تویوتا یه شرکت ژاپنیه که تو کار طراحی، ساخت و پیشرفت ماشینها، موتورها و قطعات خودرو تخصص داره. دفتر مرکزی این شرکت تو شهر تویوتا تو ژاپن قرار داره. تویوتا صاحب برندهای دیگه مثل دینا، دایهاتسو، لکسوس و هینو موتورز هم هست و به عنوان بزرگترین خودروساز دنیا شناخته میشه.
تاریخچه شرکت تویوتا
داستان تویوتا از سال ۱۹۲۶ و یه کارخانه ریسندگی به اسم “صنایع تویوتا” شروع شد. بنیانگذار این کارخانه، ساکیشی تویودا، بود که سالها قبلش هم تو کار فروش فرش بود. بعد از ساکیشی، پسرش کیشیرو تویودا وارد کار شد، اما یه ذره با بقیه فرق داشت. کیشیرو عاشق ماشین بود و تو سال ۱۹۲۹ که از دانشگاه توکیو فارغالتحصیل شد، تصمیم گرفت بره سراغ ساخت موتور خودرو.
تو یه سفر به آمریکا، کیشیرو مجذوب صنعت خودروسازی غرب شد و برگشت ژاپن که یه دپارتمان خودرو تو کارخانه ریسندگی باباش راه انداخت. هدف کیشیرو ساختن ماشینهایی بود که هم با شرایط ژاپن جور دربیان و هم از مزیتهای ماشینهای خارجی استفاده کنن.
سال ۱۹۳۵ اولین کارخانه خودروسازی تویوتا شروع به کار کرد و یه سال بعدش اسم تویوتا رو به جای تویودا گذاشتن. سال ۱۹۳۷ شرکت تویوتاموتور رسما تاسیس شد و یه کارخانه ریسندگی تبدیل شد به یه غول خودروسازی.
اولین محصول تویوتا یه کامیون ۱٫۵ تنی بود به اسم جی۱. اما تو جنگ جهانی دوم، کل کارخانه در اختیار ارتش ژاپن بود و فقط برای جنگ کامیون تولید میکردن. بعد از جنگ هم تا چند سال اجازه تولید خودرو به تویوتا داده نشد.
بعد از مرگ کیشیرو تو سال ۱۹۵۲، ایجی تویوتا پسر عموش مسئولیت شرکت رو به عهده گرفت. ایجی و پسر کیشیرو، شوئی شیرو، تویوتا رو تبدیل به یکی از بزرگترین شرکتهای خودروسازی جهان کردن.
امروزه تویوتا بزرگترین تولیدکننده خودرو در جهانه و از ماشینهای کوچیک تا کامیونهای غولپیکر رو تو مدلهای مختلف تولید میکنه. تویوتا تو زمینههای دیگه هم فعال شده، مثل خدمات مخابراتی، ساخت خونههای پیشساخته و حتی قایقهای تفریحی!
سامانه تولید تویوتا
تویوتا یه شرکت معمولی خودروسازی نیست. از همون اول که تاسیس شد، یه سری اصول مدیریتی نوآورانه تو شرکت پیاده شد. همه چی از زمانی شروع شد که کیشیرو تویودا جوون تو کارخانه ریسندگی پدرش ساکیشی تویودا با کمک مهندسای جوون دیگه، خط مونتاژ تولید موتور گازوئیلی کوچیکی رو با استفاده از نوار نقاله راه انداخت.
پدر کیشیرو معتقد بود که هیچ فرآیندی کامل نیست و همیشه میشه یه جوری اونو بهتر کرد. همین طرز فکر بود که پایه و اساس فلسفه کایزن یا همون بهبود مستمر تویوتا رو گذاشت.
تویوتا تو یه گوشه از کارخانه ریسندگی پدرش متولد شد و از همون اول به خاطر سادگی، نظم و ترتیب و آراستگی محیط کارش معروف شد. اینطوری بود که تویوتا مدل خاص خودش رو از یه سامانه تولید به دنیا معرفی کرد.
موتور تویوتا بر پایه فلسفه حذف کامل اتلافها بنا شده. کیشیرو معتقد بود که شرایط ایدهآل برای تولید زمانی به وجود میاد که ماشینآلات و افراد با هم کار کنن تا بدون هیچگونه اتلافی ارزش افزوده ایجاد بشه.
تایچی اونو، مهندس جوونی که تو سال ۱۹۳۲ به تویوتا پیوست، نقش مهمی تو توسعه فلسفه کایزن تویوتا داشت. اون با ابداع سامانه کانبان، یه بُعد دیگه به سامانه تولید تویوتا اضافه کرد و با دمینگ و ایشیکاوا همکاری نزدیکی داشت.
اونو که تو دهه ۱۹۵۰ پیشتاز سامانه تولید تویوتا بود، معتقد بود که بزرگترین مشکل وقتیه که هیچ مشکلی وجود نداشته باشه. اون به طور مداوم به کارکنان میگفت که به هر موضوعی که برخورد میکنید، پنج بار بپرسید «چرا؟». مثالی که خودش میزد یه روبات جوشکاری بود که وسط کار متوقف میشد. با پرسیدن پنج بار چرا، ریشه مشکل پیدا میشد:
چرا روبوت متوقف شد؟
- چون مدار اون بیش از حد بار کشید و فیوز سوخت.
چرا مدار بیش از حد بار کشید؟
- چون یاتاقانها به خوبی روانکاری نشده بودن.
چرا یاتاقانها خوب روانکاری نشده بودن؟
- چون گردش پمپ روغن ناقص صورت میگرفت.
چرا گردش روغن به خوبی صورت نمیگرفت؟
- چون خروجی اون با آشغالهای فلزی مسدود شده بود.
چرا خروجی اون مسدود شده بود؟
- چون فیلتری روی پمپ وجود نداشت.
بدین ترتیب مشکل پیدا میشد. گرچه اصل پنج چرا رو ساکیشی تویودا ابداع کرد، ولی اونو بود که اونو توسعه داد. اونو معتقد بود که پیدا کردن علت ریشهای مشکلات، کلید حل مشکلات بعدی هم هست. تو تولید، دادهها مهمه، ولی واقعیت مهمتره. پس باید عمیق نگاه کرد و به ریشه رسید.
سیستمهای تویوتا
تویوتا یه سری سیستم خاص برای تولید داره که خیلی هم کارآمد و دقیق هستن. تو این متن میخوایم یه سری از این سیستمها رو به زبون ساده و محاورهای معرفی کنیم.
۱. تولید به هنگام (Just-in-Time)
توی این روش، هیچ قطعهای اضافی تولید نمیشه و هر قطعه دقیقاً زمانی که بهش نیاز هست، ساخته میشه. به عبارت دیگه، فقط چیزایی تولید میشن که لازم هستن، اونم دقیقاً زمانی که لازم هستن. اینجوری میتونن از هدر رفتن مواد و فضا جلوگیری کنن و کارایی رو بالا ببرن.
مثلاً فرض کن یه کارخونه تولید ماشین داره. این کارخونه با استفاده از سیستم تولید به هنگام، فقط زمانی که یه ماشین کامل میخواد مونتاژ بشه، قطعات لازم رو از تامینکنندههاش میگیره. اینجوری نه انبار پر از قطعات اضافی میشه و نه تولید به خاطر کمبود قطعه متوقف میشه.
۲. کانبان (Kanban)
کانبان یه سیستم کنترلی خیلی دقیق هست. توی این سیستم، وقتی یه خط تولید به یه قطعه نیاز داره، یه کارت یا علامت به تامینکننده فرستاده میشه. بعدش تامینکننده سریعاً اون قطعه رو تولید میکنه و به خط تولید میفرسته. اینجوری خط تولید هیچوقت بدون قطعه لازم نمیمونه.
اسم کانبان از یه کلمه ژاپنی به معنی “کارت” یا “علامت” میاد. در واقع توی این سیستم از یه سری کارت برای کنترل جریان مواد و قطعات استفاده میشه.
۳. جیدوکا (Jidoka)
جیدوکا یه کلمه ژاپنی هست که به معنی “اتوماسیون با هوش انسانی” میاد. توی این سیستم، ماشینها به گونهای طراحی میشن که در صورت بروز مشکل، خودشون بتونن اون رو تشخیص بدن و متوقف بشن. اینجوری اپراتور میتونه به موقع مشکل رو حل کنه و از تولید محصولات معیوب جلوگیری بشه.
در واقع توی جیدوکا، کیفیت در طول فرایند تولید تضمین میشه. به جای اینکه آخر سر یه سری از محصولات معیوب رو پیدا کنن و دور بریزن، سعی میکنن از همون اول جلوی تولید محصولات معیوب رو بگیرن.
درآمد تویوتا
تویوتا یه غول خودروسازیه که تو سال ۲۰۱۲، ۱۹۷ میلیارد دلار درآمد داشته و سودش هم به ۳ میلیارد دلار رسیده. این اعداد تویوتا رو بعد از فولکسواگن و جنرال موتورز، به سومین خودروساز بزرگ دنیا تبدیل میکنه.
رشد تویوتا انقدر سریع بوده که به زودی از جنرال موتورز هم سبقت میگیره و میتونه بشه غول شماره یک خودروسازی دنیا.
تویوتا تو ژاپن ۱۲ کارخونه داره و محصولاتش تو ۱۷۰ کشور دنیا فروخته میشه. ۵۲ شرکت تویوتا تو ۲۷ کشور دیگه هم کارخونه دارن.
تو سال ۲۰۰۵، تویوتا ۶۵ هزار نفر تو ژاپن کارمند داشته و با احتساب شرکتهای زنجیرهای تامین، این تعداد به ۲۸۵ هزار نفر میرسه.
تویوتا سالانه ۸۱۲ میلیارد ین خرج تحقیق و توسعه میکنه. یه نمونه از دستاوردهای تویوتا، تولید ماشینهای هیبریدی سینرجیه که از دو موتور الکتریکی و بنزینی استفاده میکنن. این ماشینها هم کممصرف هستن، هم صدای کمی دارن و هم رانندگی باهاشون خیلی لذتبخشه.
آینده شرکت تویوتا
تویوتا میخواد یه دنیای جدید بسازه که توش همه بتونن به راحتی و با امنیت رانندگی کنن. برای این کار، تویوتا هم میخواد چیزای بد ماشینها رو کم کنه و هم چیزای خوبشون رو زیاد کنه.
مثلا تویوتا میخواد ماشینها کمتر به محیط زیست آسیب برسونن، ترافیک رو کم کنن و تصادفها رو به حداقل برسونن. از طرف دیگه میخواد ماشینها راحتتر باشن، سرگرمکنندهتر باشن و رانندگی باهاشون هیجانانگیزتر باشه.
تویوتا برای رسیدن به این هدف، یه ماشین خودران ساخته که میتونه خودش محیط اطرافش رو بشناسه و باهاش هماهنگ بشه. این ماشین میتونه راننده رو هم از خطرات آگاه کنه و با بقیه ماشینها حرف بزنه.
به نظر میرسه تویوتا یه برنامه خیلی جاهطلبانه داره و میخواد آینده رانندگی رو تغییر بده.
این بود تاریخچه شرکت تویوتا؛ امیدوارم که از این مقاله لذت برده باشین. حتما در بخش نظرات، انتقادات و پیشنهادات خودتون رو با ما به اشتراک بزارین.