چین با رونمایی از نسل جدید اینترنت خانگی ۱۰ گیگابایت بر ثانیه، گامی مهم در تحول زیرساخت‌های ارتباطی جهانی برداشته است. در پروژه‌ای مشترک بین شرکت هواوی و اپراتور چین یونیکام، فناوری جدیدی به نام ۵۰G Passive Optical Network به کار گرفته شده که ضمن ارائه سرعت‌هایی تا ۹۸۳۴ مگابیت بر ثانیه در دانلود و بیش از ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه در آپلود، میزان تاخیر را نیز به حدود ۳ میلی ثانیه کاهش داده است. این دستاورد، نه تنها یک پیشرفت تکنیکی محسوب می‌شود، بلکه نشانه‌ای از تغییر معماری اینترنت در سطح جهانی است.
یک تغییر بنیادین در زیرساخت‌های اینترنتی
فناوری ۵۰G PON، نسخه‌ای ارتقاء یافته از شبکه‌های نوری غیرفعال است که از سال‌ها پیش در قالب Fiber To The Home مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر چه زیرساخت فیبر نوری از لحاظ نظری توانایی انتقال داده‌هایی به مراتب سریع‌تر از ۱ گیگابیت را دارد، اما در عمل، محدودیت‌هایی از سوی اپراتورها برای مدیریت مصرف منابع اعمال می‌شود. اکنون با استفاده از معماری جدید، این سقف سرعت شکسته شده و فضای تازه‌ای برای خدمات دیجیتال فراهم شده است.
در پروژه آزمایشی انجام شده در استان هبی، سرعت‌های ثبت شده نزدیک به حداکثر ظرفیت نظری بودند. این موضوع حاکی از آن است که فناوری مذکور، نه تنها از نظر تئوریک بلکه در عمل نیز کارآمد است. کاهش تاخیر به ۳ میلی ثانیه، اینترنت را برای کاربردهایی نظیر بازی‌های آنلاین، واقعیت مجازی، خودروهای خودران و پزشکی از راه دور به گزینه‌ای قابل اتکا تبدیل می‌کند.
تمایز با فناوری‌های سلولی مانند ۵G
نکته مهمی که در اینجا باید مورد توجه قرار گیرد این است که اصطلاح ۱۰G ارتباطی با نسل‌های مخابراتی بی‌سیم مانند ۴G یا ۵G ندارد. برخلاف شبکه‌های سلولی که از طریق امواج رادیویی داده‌ها را منتقل می‌کنند، این فناوری به‌طور کامل بر بستر سیمی و فیبر نوری استوار است. به همین دلیل، پایدارتر، سریع‌تر و ایمن‌تر از فناوری‌های بی‌سیم محسوب می‌شود.
این پیشرفت چشمگیر در شرایطی رخ می‌دهد که در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله هند و ایران، هنوز اینترنت خانگی با سرعت ۱ گیگابیت بر ثانیه به عنوان بالاترین سطح ممکن ارائه می‌شود. در ایران نیز اپراتورها در حال توسعه تدریجی خدمات فیبر نوری هستند، اما فاصله قابل توجهی با سطح فناوری‌هایی مانند ۵۰G PON وجود دارد.
در هند، اگرچه استفاده از اینترنت خانگی تا سقف ۱ گیگابیت بر ثانیه در حال رایج شدن است، اما رشد چشمگیر در حوزه اینترنت بی سیم مبتنی بر فناوری ۵G Fixed Wireless Access مشاهده می‌شود. در این روش، بدون نیاز به کابل کشی مستقیم به خانه، از طریق امواج ۵G اتصال پرسرعت فراهم می‌شود؛ روشی که برای مناطق روستایی و کم برخوردار بسیار مفید است، اما همچنان از نظر پایداری و ظرفیت با فیبر نوری قابل مقایسه نیست.
در ایران نیز تمرکز کنونی بر توسعه پوشش فیبر نوری و گسترش شبکه‌های ۵G است. اما نبود تقاضای واقعی برای سرعت‌هایی فراتر از گیگابیت، نبود زیرساخت گسترده و محدودیت‌های اقتصادی، احتمال ورود فناوری‌هایی مانند ۱۰G را در کوتاه مدت کاهش می‌دهد.
پیامدهای جهانی و رقابت ژئوتکنولوژیک
با معرفی اینترنت ۱۰ گیگابیتی، چین یک بار دیگر در مسیر رهبری جهانی در حوزه زیرساخت‌های ارتباطی گام برداشته است. این حرکت، تنها یک تحول فناورانه نیست، بلکه بخشی از رقابت ژئوتکنولوژیک با ایالات متحده و دیگر کشورهای پیشرفته است. هواوی که در سال‌های اخیر با محدودیت‌های گسترده از سوی دولت‌های غربی رو به رو شده، اکنون با ارائه چنین پروژه‌هایی نشان می‌دهد که همچنان بازیگری تاثیرگذار در آینده دیجیتال جهان خواهد بود.
از منظر راهبردی، توسعه چنین فناوری‌هایی می‌تواند زیرساخت لازم برای انقلاب صنعتی چهارم، اقتصاد مبتنی بر داده و هوش مصنوعی را فراهم کند. در عین حال، کشورهایی که از این موج عقب بمانند، با شکاف عمیق‌تری در دسترسی، بهره‌وری و رشد اقتصادی رو به رو خواهند شد.
ورود اینترنت ۱۰G در چین، فقط یک پیشرفت فنی نیست، بلکه نقطه عطفی در رقابت جهانی بر سر سلطه آینده دیجیتال است. این فناوری نوین، مسیرهای تازه‌ای در استفاده از داده، اتصال انسان‌ها و ماشین‌ها و توسعه شهرهای هوشمند خواهد گشود. هر چند مسیر ورود آن به کشورهای در حال توسعه طولانی به نظر می‌رسد، اما بدون تردید، آینده‌ای با سرعت‌های چند گیگابیتی، اکنون از همیشه به ما نزدیک‌تر شده است.
__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __
