تحقیق رسمی درباره استفاده X از داده های اروپایی برای آموزش هوش مصنوعی

کمیسیون حفاظت از داده‌های ایرلند (DPC) رسما تحقیقاتی را علیه شرکت X آغاز کرده است. این اقدام در پی نگرانی‌هایی صورت گرفته که نشان می‌دهد ممکن است داده‌های شخصی کاربران این پلتفرم بدون رضایت آن‌ها، برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی Grok مورد استفاده قرار گرفته باشند. استفاده X از داده های اروپایی، به‌ویژه بدون شفاف‌سازی لازم و رضایت صریح کاربران، محور اصلی این بررسی‌ها قرار گرفته است.

شرکت xAI، که تحت مالکیت ایلان ماسک قرار دارد و توسعه‌دهنده مدل Grok محسوب می‌شود، رابطه نزدیکی با X دارد؛ موضوعی که اکنون توجه نهادهای نظارتی اتحادیه اروپا را بیش از پیش به خود جلب کرده است.

شفافیت، رضایت و استفاده عادلانه از داده‌ها

در مرکز این تحقیق، مسئله‌ی کلیدی، رضایت کاربران و شفافیت فرآیندهای پردازش داده قرار دارد. بر اساس مقررات عمومی حفاظت از داده‌های اتحادیه اروپا (GDPR)، هرگونه استفاده از داده‌های کاربران باید بر پایه‌ی رضایت آگاهانه و روشن آن‌ها صورت گیرد. اگر مشخص شود که داده‌های کاربران X به‌طور گسترده و بدون اطلاع آن‌ها برای آموزش الگوریتم‌های Grok مورد استفاده قرار گرفته، این موضوع می‌تواند تخلفی جدی از مفاد GDPR تلقی شود.

DPC اعلام کرده است که بررسی خواهد کرد آیا داده‌های جمع آوری‌شده در پلتفرم X، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، برای تقویت مدل‌های هوش مصنوعی xAI، به ویژه Grok، به کار گرفته شده‌اند یا خیر. این بررسی شامل نحوه‌ی گردآوری، پردازش و بهره برداری از داده‌های کاربران می‌شود.

سابقه و پیامدهای احتمالی

این نخستین باری نیست که شرکت تحت مدیریت ایلان ماسک با DPC وارد تقابل می‌شود. در سال ۲۰۲۰، X که در آن زمان هنوز با نام توییتر شناخته می‌شد، به دلیل عدم گزارش دهی به موقع درباره‌ی یک رخنه‌ی امنیتی، با جریمه‌ای ۴۵۰ هزار یورویی مواجه شد. حال، اگر تخلفات جدید اثبات شود، ممکن است X با جریمه‌ای معادل ۴ درصد از درآمد جهانی‌اش مواجه گردد؛ رقمی که می‌تواند به میلیاردها دلار برسد.

شایان ذکر است که این پرونده می‌تواند بر سایر شرکت‌های فناوری نیز تاثیرگذار باشد، چرا که بسیاری از غول‌های فناوری در تلاش برای جمع آوری داده به منظور تقویت مدل‌های زبانی و تصویری خود هستند. تا‌کنون نیز نگرانی‌هایی مشابه درباره‌ی گوگل، متا و OpenAI در محافل حقوقی و تنظیم گری اروپا مطرح بوده است.

مسیری پرتنش در مرز اخلاق و فناوری

پرونده‌ی X و Grok تنها یک نمونه از چالش‌هایی است که در تقاطع فناوری‌های نوین و حقوق کاربران پدیدار شده‌اند. استفاده از داده‌های عمومی پلتفرم‌ها برای آموزش هوش مصنوعی، در صورت عدم نظارت و شفافیت کافی، می‌تواند به نقض گسترده‌ی حقوق کاربران منجر شود. در این میان، پرسش کلیدی آن است که چگونه می‌توان توازن میان نوآوری و حریم خصوصی را برقرار کرد.

تحقیق فعلی هنوز در مرحله‌ی ابتدایی قرار دارد و هیچ اتهام رسمی مطرح نشده است. با این حال، ورود DPC به این موضوع نشان می‌دهد که نهادهای ناظر اروپایی قصد دارند با دقتی فزاینده مسیر توسعه‌ی هوش مصنوعی را از منظر حقوقی و اخلاقی رصد کنند. آینده‌ی این پرونده می‌تواند الگویی تعیین کننده برای نحوه‌ی مواجهه قانون با شرکت‌هایی باشد که مرزهای داده و دانش را باز تعریف می‌کنند.

__ تکنو دات مرجع اخبار تکنولوژی __