کشف غاری زیرزمینی در ماه؛ پناهگاهی برای فضانوردان آینده!
ساختن خونه روی ماه اصلا آسون نیست، ولی یه کشف جدید ممکنه یه عالمه از مشکلات رو حل کنه.
تحلیل اطلاعات رادار نشون میده یه سوراخ گنده تو پوسته ماه ممکنه راهی به یه شبکه غارها باشه که فضانوردای آینده میتونن ازش پناه بگیرن. ما یه مدتیه که از سوراخایی به اسم “چاه نورگیر” روی سطح ماه خبر داشتیم؛ حالا بالاخره مدرک داریم که واقعا وجود دارن.
لورنزو بروتزونه، ستاره شناس دانشگاه ترنتو تو ایتالیا میگه: “وجود این غارها رو برای بیش از ۵۰ ساله که حدس میزنن، ولی این اولین باره که تونستیم وجودشون رو ثابت کنیم.”
محیط روی ماه با محیطی که ما توش زندگی میکنیم خیلی فرق داره و اصلا برای آدما مناسب نیست. اول اینکه اونجا هیچ هوایی برای نفس کشیدن وجود نداره. بعدشم مسئله دماشه. یه روز رو ماه تقریبا به اندازه ۱۴ روز زمینی طول میکشه و شبش هم همینطور. تو طول روز دما میتونه تا ۱۲۱ درجه سانتیگراد یعنی ۲۵۰ درجه فارنهایت برسه، ولی بعد از غروب آفتاب تا منفی ۱۳۳ درجه سانتیگراد یعنی منفی ۲۸ درجه فارنهایت پایین میاد.
اینا رو بذار کنار، یه مشکل دیگه هم هست، تشعشعات خورشیدی و کیهانی. جو زمین ما رو از بدترین این تشعشعات محافظت میکنه؛ ولی روی ماه با یه محیط پرتوزنه طرفیم که برای سلامتی آدما خطرناک محسوب میشه.
حالا بریم سراغ لوله های گدازه ای. این لوله ها وقتی درست میشن که گدازه روی سطح سفت میشه ولی زیر زمین به جریان خودش ادامه میده. در نهایت، جریان زیرزمینی گدازه خالی میشه و یه فضای خالی زیر یه لایه سنگ آتشفشانی سفت شده باقی میمونه – یه غار طبیعی.
این لوله ها هر جایی که فعالیت آتشفشانی وجود داشته باشه ممکنه درست شن. روی زمین هم ازشون داریم، رو مریخ هم دیدنشون کردن و فکر میکنن شبکه های کاملشون رو ماه وجود داشته باشه.
این لوله های گدازه ای روی ماه برای دانشمندایی که دارن ماموریت های کاوش ماه رو طراحی میکنن خیلی جذابن، چون میتونن از یه پایگاه ماه در برابر محیط خشن سطح ماه محافظت کنن. اما اینکه فقط با دیدن سوراخایی روی سطح ماه بتونن یه سیستم غار رو به طور قطع شناسایی کنن کار سختی بوده.
یه تیم از محققان به رهبری لئوناردو کارر، ستاره شناس دانشگاه ترنتو، بالاخره تونستن یه غار زیرزمینی رو روی ماه شناسایی کنن.
داده هاشون برمیگرده به سال ۲۰۱۰ که مدارگرد شناسایی ماه ناسا اطلاعات رادار رو جمع آوری میکرد. این مدارگرد موقعی که از روی یه دشت قدیمی از جنس بازالت ماه به اسم دریای آرامش رد میشده، یه سوراخ روی سطح ماه رو پیدا کرده. این سوراخ درواقع یه چاه نورگیره که وقتی بخشی از یه لوله گدازه ای ریزش میکنه به وجود میاد.
بروتسونه میگه:
“ما بعد از چند سال دوباره این اطلاعات رو با تکنیک های پردازش سیگنال پیچیده ای که اخیرا توسعه دادیم آنالیز کردیم و بازتاب های راداری رو از ناحیه چاه کشف کردیم که بهترین توضیحشون وجود یه مجرای غار زیرزمینیه.”
“این کشف اولین مدرک مستقیم از یه لوله گدازه ای قابل دسترسی زیر سطح ماه رو در اختیارمون میذاره.”
حالا باید شکل تونل زیرزمینی رو که به این چاه نورگیر راه داره مدل سازی کنن. بر اساس بررسی های محققان، بهترین توضیح برای این ساختار، یه لوله گدازه ایه که از چاه نورگیر شروع میشه و به سمت داخل ماه ادامه پیدا میکنه.
البته ما هر جایی روی ماه نمیتونیم یه پایگاه بسازیم. مخصوصا برای یه ماموریت با فضانورد، محل فرود باید خیلی با دقت انتخاب بشه. ما قبلا آدما رو به دریای آرامش فرستادیم پس بعیده که این دریا برای ماموریت بعدی تو اولویت باشه، مخصوصا چون مناطق قطبی ماه ویژگی های هیجان انگیزی دارن که باید بررسی بشن، مثلا دهانه هایی با احتمال وجود یخ آب.
اما پیدا کردن یه لوله گدازه ای روی ماه یعنی اینکه احتمالا اون بالا لوله های بیشتری وجود دارن که منتظر کشف شدن هستن. و اینکه بتونیم محلشون رو پیدا کنیم میتونه به انتخاب بهترین جا برای یه پایگاه بلند مدت روی ماه کمک کنه.
وس پاترسون، زمین شناس سیاره ای از دانشگاه جانز هاپکینز میگه: “این تحقیق نشون میده که چطور میشه از اطلاعات رادار ماه به روش های جدیدی برای جواب دادن به سوالات اساسی علم و اکتشافات فضایی استفاده کرد و اینکه چقدر جمع آوری مداوم اطلاعات ماه از راه دور مهمه.”
این تحقیق تو مجله Nature Astronomy منتشر شده.